Recensie Judith Speaks French, 2018

ITS Theater Festival - Marijn Lems - De impact van kunst

Disclaimer: ik ben over het algemeen geen fan van kleinkunst. Al te vaak verzandt het genre in banale persoonlijke observaties of anecdotes die worden ‘opgeleukt’ met liedjes of typematig spel. Judith speaks French, de afstudeervoorstelling van ATKA-alumnus Judith Schrijver, lijkt die vooroordelen (want dat zijn het natuurlijk) in eerste instantie te bevestigen: op dat typische maniakaal vrolijke kleinkunsttoontje vertelt ze ons over haar fascinatie voor danseres en choreograaf Loïe Fuller, die aan het eind van de negentiende eeuw furore maakte met haar unieke Serpentine Dance. Ze schakelt van zijspoor naar zijspoor in haar vertelling en raakt maar niet voorbij de anecdotische oppervlakte.

Toch begint er langzamerhand iets in de voorstelling te kantelen. Ten eerste valt niet te ontkennen aan dat Schrijver een geweldig getalenteerde vakvrouw is: haar beheersing van fysiek spel, zang en tekstbehandeling wekken vanaf het begin van de voorstelling indruk en de manier waarop ze schakelt tussen de verschillende vormen is onnavolgbaar. Nog belangrijker is echter dat de maker langzamerhand meer kwetsbaarheid in haar spel toelaat. In een scène waarin ze onder de dekens van haar bed is gekropen probeert ze zo goed mogelijk het exacte moment na te vertellen waarop ze verliefd werd op Fullers kunst. Het is het kloppende hart van de performance: Judith speaks French is eigenlijk een rijkgeschakeerde poging om een verpletterende persoonlijke kunstervaring zo eerlijk mogelijk naar het publiek te vertalen.

In latere scènes weet Schrijver ook van Fuller een mens van vlees en bloed te maken: hartverscheurend is de scène waarin de danseres in een brief bekent dat ze zich zo minderwaardig voelt aan de kunst van de door haar bewonderde choreografe Isadora Duncan dat ze het dansen wil opgeven. Via de getuigenis van haar idool weet Schrijver zo haar eigen worstelingen en onzekerheden te contextualiseren, en zet ze de chaotische, pleaserige eerste helft van haar performance in een ander licht.

Op het moment dat Schrijver zich er eindelijk aan waagt om de Serpentine Dance van Fuller zelf te performen ben je helemaal met haar mee, en in een optimale positie om de schoonheid van de performance door Schrijvers ogen te beleven. Het maakt van Judith speaks French een ontroerende voorstelling over de impact van kunst en de worsteling van de kunstenaar.

2018, Marijn Lems, Theaterkrant